ناباروری زوجین چه دلایلی دارد؟

ناباروری مشكلي است که در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زوجین را درگیر می‌کند و به این صورت تعریف ‌می‌شود كه زوجین علی‌رغم داشتن نزدیکی بدون استفاده از ابزار محافظت‌کننده مانند كاندوم و قرص‌هاي ضدبارداري، به مدت حداقل ۱ سال بچه‌دار نشوند. دلایل ناباروری می‌تواند مشکلاتی در هر کدام از طرفین رابطه باشد. خوشبختانه امروزه راه‌هایی ایمن و موثر وجود دارد که شانس بارداری را برای این زوجین افزایش می‌دهد.

دلایل ناباروری زوجین

برای اینکه یک حاملگی به صورت موفقیت‌آمیز ایجاد شود باید تمامی مراحل تولید سلول جنسی نر و ماده و همچنین لقاح آنها به صورت کامل و دقیق صورت بگیرند تا شاهد یک حاملگی موفق باشیم. برخی از مشکلات مربوط به ناباروری در هنگام تولد به وجود می‌آیند و برخی از آنها نیز در طول زندگی و به دلیل سبک زندگی افراد ایجاد ‌می‌شوند. ناباروری ممکن است در یکی از زوجین یا هر دو شریک جنسی وجود داشته‌باشد. به صورت کلی یک سوم عامل تمام ناباروری‌ها مربوط به آقایان، یک سوم تمام ناباوری‌ها مربوط به خانم‌ها و باقی آن به دلایل ناشناخته و یا مربوط به هر دو شریک رابطه‌ی جنسی می‌باشد.

دلایل ناباروری آقایان:

اصلی ترین دلایل ناباروری آقایان شامل موارد زیر است:

تولید غیرطبیعی اسپرم یا تولید اسپرم‌هایی با عملکرد نادرست:

در صورتیکه بیضه‌ها تحلیل رفته‌باشند، نقص ژنتیکی در افراد وجود داشته‌باشد، فرد مبتلا به مشکلات مربوط به سلامتی مانند دیابت یا بیماری‌های عفونی مانند کلامیدیا ، سوزاک ، اوریون و یا ایدز باشد ممکن است شاهد تولید اسپرم غیرطبیعی با عملکرد ناقص باشیم. واریکوسل که به رگ‌های تورم‌یافته در کیسه ی بیضه اطلاق ‌می‌شود نیز می‌تواند تولید و تعداد اسپرم‌ها را تحت تأثیر قراردهد.

مشکلات مربوط به انتقال اسپرم:

این مشکلات می‌توانند به دلیل مشکلات جنسی مانند انزال قبل از بلوغ ایجاد شوند. برخی بیماری‌های ژنتیکی خاص مانند فیبروزکیستی، بیماری‌های ساختاری مانند انسداد بیضه‌ها یا آسیب و جراحت به اندام‌های تناسلی نیز می توانند باعث ایجاد مشکلات مربوط ناباروری در آقایان شوند.

فاکتورهای محیطی:

عوامل محیطی مانند حشره‌کش‌ها و مواد شیمیایی دیگر و همچنین اشعه‌های الکترومغناطیسی، استعمال دخانیات، استفاده از مشروبات الکلی ، استفاده از ماری جوانا، مصرف استروئیدهای آنابولیک و همچنین برخی داروهای مربوط به عفونت‌های باکتریایی، فشارخون بالا و افسردگی نیز می‌توانند باروری آقایان را تحت تاثیر قرار‌دهند. استفاده‌ی بیش از حد از سونا و سایر امکاناتی که می‌توانند دمای بدن را بالا ببرند در نهایت می‌توانند تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار دهند.

آسیب‌های مربوط به سرطان و درمان آن:

روش‌های درمانی سرطان مانند پرتوهای رادیویی یا شیمی‌درمانی معمولاً آسیب شدیدی را به تولید اسپرم وارد می‌کنند. سرطان از جمله در دستگاه تناسلی می‌تواند به ناباروری آقایان منجر شود.

دلایل ناباروری خانم‌ها

نقص در تخمک گذاری:

این مشکل موجب ایجاد خطا در آزادشدن تخمک‌ها از تخمدان می‌شود. دلایل ایجاد این مشکل می‌تواند نقص هورمونی مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک باشد. ‌ هایپرپرولاکتینمیا یک بیماری است که در طی آن فرد پرولاکتین بیش از حدی در بدن خود دارد. پرولاکتین هورمونی است که با تحریک غدد پستانی، منجر به تولید شیر در خانم‌ها می‌شود. این هورمون می‌تواند با فرایند تخمک‌گذاری تداخل ایجاد کند و به ناباروری خانم‌ها منجر شود. از سایر دلایل نقص تخمک‌گذاری می‌توان به پرکاری یا کم‌کاری تیروئید اشاره کرد. تومورها، تغذیه‌ی بیش از حد بالا و ورزش بیش از حد از سایر عواملی هستند که می‌توانند به نقص در تخمک‌گذاری خانم‌ها منجر شوند.

ناهنجاری‌های رحم یا دهانه‌ی رحم:

وجود پولیپ در رحم، ناهنجاری‌های ساختاری در دهانه‌ی رحم و شکل غیرطبیعی رحم از عواملی هستند که می‌توانند از فرایند لقاح جلوگیری کنند. تومورهای خوش‌خیم و غیرسرطانی در رحم و دیواره‌ی آن با انسداد لوله‌های فالوپ یا جلوگیری از حرکت تخمک لقاح‌یافته می‌توانند به ناباروری در خانم‌ها منجر شوند.

آسیب یا انسداد لوله‌های فالوپ:

این حالت بیشتر زمانی بروز می‌کند که عفونتی در لوله‌ی فالوپ ایجاد شده‌باشد. این عفونت‌ها خود می‌توانند از طریق رابطه‌ی جنسی انتقال یافته‌باشند.

اندومتریوزیس:

در این حالت بافتی به نام اندومتریال در بیرون رحم رشد کرده و باعث اختلال در عملکرد تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و رحم می‌شود.

نارسایی اولیه‌ی تخمدان (یائسگی زودرس):

به حالتی گفته می‌شود که تخمدان‌ها تولید تخمک را در سنین زیر ۴۰ سال متوقف کنند. گرچه دلایل این بیماری دقیقا مشخص نیست اما برخی عوامل مانند بیماری‌های سیستم ایمنی، بیماری‌های ژنتیکی خاص مانند سندروم ترنر یا سندورم X شکننده، شیمی‌درمانی یا رادیو‌درمانی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته‌باشند.
سرطان و روش‌های درمانی‌ آن: برخی سرطان‌ها از جمله سرطان‌های دستگاه تناسلی می‌توانند در نهایت منجر به ناباروری خانم‌ها شوند. همچنین شیمی‌درمانی و رادیودرمانی نیز می‌توانند در ایجاد ناباروری نقش داشته‌باشند.

فاکتورهای خطر

سن:

باروری خانم‌ها از سنین میانی دهه‌ی سوم زندگی شروع به کاهش می‌کند و در سنین ۳۷ سالگی این کاهش با شدت بیشتری صورت می‌گیرد. آقایان با سنین بالای ۴۰ سال نیز ممکن است باروری کمتری نسبت به آقایان جوان‌تر داشته‌باشند.

استفاده از تنباکو:

استفاده از سیگار، ماریجوانا و سایر مواد مخدر می‌تواند احتمال باروری هر دو جنس را کاهش دهد. این مواد همچنین اثر روش‌های درمانی ناباروری را کاهش می‌دهند.

استفاده از الکل:

مصرف هیچ مقداری از الکل برای خانم‌های حامله توصیه نمی‌شود. استفاده از مشروبات الکلی در آقایان به کاهش تولید اسپرم منجر می‌شود.

کم‌وزن‌بودن بیش از حد:

این عامل هم در خانم‌ها و هم در آقایان منجر به کاهش احتمال باروری می‌شود.

ورزش:

این عامل مانند شمشیری دو لبه عمل می‌کند. چاقی، از اثرات مخرب نداشتن تحرک کافی است که در نهایت به افزایش خطر ناباروری منجر می‌شود. از طرفی ورزش بیش‌ از حد در بانوان منجر به کاهش احتمال باروری می‌شود.

• علل انسدادی صفر بودن اسپرم (آزوسپرمی)
  تاریخ انتشار : 1394-02-29تاریخ بروز رسانی : 1402-07-07


• باروری آزمایشگاهی (IVF) در افراد مبتلا به واریکوسل
  تاریخ انتشار : 1402-04-17تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• آزمایش تجزیه تحلیل مایع منی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-03-20تاریخ بروز رسانی : 1402-07-23


• نقش آلودگی هوا در بروز ناباروری
  تاریخ انتشار : 1394-04-06تاریخ بروز رسانی : 1402-07-07


• آیا میتوان در طول درمان ناباروری نزدیکی کرد؟
  تاریخ انتشار : 1402-04-27تاریخ بروز رسانی : 1402-07-23