جراحی رادیکال پروستات چه روشی است؟

غده پروستات، گردو شکل و در بین مثانه و آلت تناسلی مردانه (penis) است. جایگاه پروستات در جلوی راست‌ روده (rectum) است. اگر اندازه آن طبیعی باشد، آن را می‌توان به دو لوب چپ و راست تقسیم کرد. پروستات ترشح مایعی را بر عهده دارد که وظیفه‌ اش تغذیه و محافظت از اسپرم‌ها است. رشد سلول‌های پروستات، چه سالم و چه سرطانی، توسط تستسترون تحریک می‌شود. هنگامی که رشد غیرطبیعی و بدخیم سلول ها که تومور نامیده می شود در پروستات شکل می گیرد، سرطان پروستات نامیده می شود. این سرطان می تواند به سایر نواحی بدن سرایت کند. جراحی یک روش رایج در درمان سرطان پروستات است. اصطلاح پزشکی برای برداشتن غده پروستات از طریق جراحی، پروستاتکتومی است. دو نوع اصلی از پروستاتکتومی وجود دارد: ساده و رادیکال. پروستاتکتومی ساده بخشی از پروستات را برطرف می‌کند که اغلب یک رشد خوش خیم باعث ناراحتی ادرار یا عفونت می‌شود. پروستاتکتومی رادیکال برای مقابله با سرطان بدخیم، کل پروستات و همچنین ساختارهای مربوطه، وزیکول‌های منی و وازودفرنسیا را از بین می‌برد. انجام پروستاتکتومی برای درمان ورم پروستات و سرطان آن شامل برداشتن کل پروستات و بخشی از بافت اطراف آن از جمله غدد لنفاوی می‌باشد.

علت سرطان پروستات

بر اساس گفته webMD، علل سرطان پروستات به طور دقیق نامشخص است؛ اما پزشکان می‌دانند که سرطان هنگامی آغاز می‌شود که برخی از سلول‌های پروستات از حالت طبیعی خارج می‌شوند. این اختلال احتمالاً بر اثر جهش در DNA برخی سلول‌ها و در نتیجه آن رشد و تقسیم سریع‌تر آنها شروع می‌شود و سپس با مرگ سلول‌های طبیعی و تجمع سلول‌های غیرطبیعی نامیرا توده‌ای تشکیل می‌شود که به آن تومور می‌گوییم. این سلول‌های تومورال می‌توانند تا حدی رشد کنند که به بافت‌های اطراف تهاجم پیدا کنند. همچنین برخی از این سلول‌ها ممکن است جدا شده و به سایر نقاط بدن رفته و باعث متاستاز سرطان شوند.

علائم سرطان پروستات

متأسفانه سرطان پروستات علائم زودرسی ندارد که به‌ وسیله آنها بتوانیم به سرطان پروستات مشکوک شویم و در مراحل اولیه، آن را تشخیص دهیم. اطراف توده‌ی سرطانی هیچ عضو حساسی از بدن وجود ندارد که با بزرگ شدن توده‌ی سرطانی به آن فشار بیاید و باعث درد شود، به همین دلیل ممکن است بیماری حتی سال‌ها بدون علامت باقی بماند. از این رو چکاپ منظم مردان بالای ۴۵ سال با آزمایش خون یا شاید معاینه برای تشخیص زودهنگام بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است. سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان به‌شمار می‌آید. در برخی از بیماران ممکن است سرطان پروستات با علائم زیر همراه باشد. در صورت مشاهده آنها بهتر است به پزشک مراجعه کنیم:

• تکرر ادرار، به خصوص در شب
• سختی آغاز یا قطع دفع ادرار
• جریان ضعیف یا قطره قطره ادرار
• دفع دردناک یا سوزناک ادرار
• انزال دردناک
• وجود خون در ادرار یا خون در مایع منی
• احساس فشار یا درد در مقعد
• درد یا سفتی در پایین کمر، لگن یا ران

نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که داشتن علائم ادراری پروستات لزوماً به معنی ابتلا به سرطان پروستات نیست. التهاب پروستات و بزرگی خوش‌خیم پروستات، بیماری‌های بسیار شایعی در مردان هستند که همین علائم را دارند.

عوامل خطر سرطان پروستات

عوامل خطر ایجاد سرطان پروستات هستند که احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهند:

1. سن: با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد. با افزایش سن بیش از ۵۰ احتمال سرطان پروستات به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
2. نژاد: دیده ‌شده ‌است که به دلایل نامشخص احتمال ابتلا به این بیماری در مردان سیاه‌پوست بیش از سایر مردان است؛ بنابراین نژاد از دلایل ابتلا به سرطان پروستات است.
3. سابقه خانوادگی: اگر در خانواده مردی مبتلا به سرطان پروستات شود، خطر ابتلا در سایر مردان خانواده افزایش می‌یابد. همچنین سابقه خانوادگی وجود ژن‌هایی که احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهند (BRCA1 یا BRCA2) یا سابقه خانوادگی نزدیک سرطان سینه‌، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.
4. رژیم غذایی: با وجودی‌که علت این ارتباط نامشخص است دیده شده‌است که سرطان در کشورهایی که مصرف گوشت و لبنیات پرچرب بالا است بیشتر دیده می‌شود. همچنین رژیم غذایی که میوه و سبزیجات کمی داشته باشد خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
5. چاقی: مردان چاقی که سرطان پروستات در آنها تشخیص داده می‌شود با احتمال بیشتری دچار انواع پیشرفته هستند که به درمان به سختی پاسخ می‌دهند.
6. برخی عوامل از جمله سیگار کشیدن، التهاب پروستات، بیماری‌های منتقله از راه جنسی، وازکتومی و مواجهه با برخی مواد شیمیایی، نیز به عنوان عوامل خطر ابتلا به سرطان مطرح هستند؛ اما هنوز تأثیر آنها به طور دقیق مشخص نشده‌است.

عوارض سرطان پروستات

سرطان پروستات می‌تواند مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد کند. برخی از این مشکلات و عوارض عبارتند از:

1. سرطان پروستات در مراحل پیشرفته به اندام‌های مجاور مانند مثانه سرایت می‌کند. همچنین ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به استخوان و سایر اندام‌ها منتقل شود. زمانی که سرطان به استخوان می‌رسد، می‌تواند باعث درد و شکستگی در استخوان‌ها شود. زمانی که سرطان به این مرحله رسیده است، با روش‌هایی می‌توان آن را کنترل کرد؛ اما درمان آن بعید است.
2. از عوارض مشترک سرطان پروستات و درمان آن بی‌اختیاری در ادرار است. درمان بی‌اختیاری ادرار به عوامل مختلفی مانند نوع سرطان، شدت آن و احتمال بهبود آن در طول زمان بستگی دارد. برای درمان این عارضه پزشک می‌تواند از دارو، کاتتر یا جراحی استفاده کند.
3. اختلال در نعوظ از عوارض این بیماری و درمان آن است. داروها و دستگاه‌های مخصوصی برای درمان این مشکل وجود دارد.

کاربرد جراحی رادیکال پروستات

جراحی برداشتن پروستات همچنین ممکن است برای درمان انسداد مجرای ادرار که در اثر بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) ایجاد شده است، استفاده شود. پروستاتکتومی جهت درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات شامل جراحی پروستاتکتومی باز ساده می‌باشد. این جراحی علائم ادراری و عوارض ناشی از انسداد جریان ادرار در اثر BPH را برطرف می‌کند. این علائم عبارتند از:

• تکرر ادرار، نیاز فوری به ادرار
• مشکل در شروع ادرار
• ادرار آهسته (طولانی مدت)
• افزایش تعداد دفعات ادرار در شب
• منقطع بودن جریان ادرار
• عدم توانایی در خالی کردن کامل مثانه
• عفونت مجرای ادرار
• ناتوانی در ادرار

آمادگی جهت انجام جراحی رادیکال پروستات

از دستورات پزشک درباره‌ی اقدامات پیش از درمان پیروی کنید. در ادامه برخی از موضوعاتی که باید با پزشک درباره‌ آنها بحث کنید ارائه می‌شوند:

• داروهای مصرفی: هر گونه داروی نسخه‌ای یا بدون نسخه یا مکمل‌های مصرفی خود را به پزشک خود بگویید. این امر به ویژه در صورتی که از داروهای رقیق کننده‌ی خون و داروهای ضد درد بدون نسخه مانند آسپرین استفاده می‌کنید، مهم است. جراح ممکن است از شما بخواهد که مصرف داروهایی که موجب افزایش خطر خونریزی می‌شوند را چند روز پیش از جراحی متوقف کنید.
• پرهیز از غذا پیش از جراحی: احتمالاً پزشک از شما می‌خواهد که پس از نیمه شب قبل از عمل از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. در صبح روز عمل تنها داروهایی که پزشک تجویز کرده است را همراه با مقدار کمی آب مصرف کنید.
• آمادگی روده پیش از جراحی: ممکن است جراح از شما بخواهد که پیش از جراحی تنقیه انجام دهید. یک دستورالعمل در اختیار شما قرار داده می‌شود تا با توجه به آن صبح روز جراحی، عمل تنقیه را انجام داده و روده‌ی خود را پاک کنید.

روش های انجام جراحی رادیکال پروستات

• پروستاتکتومی رادیکال روباتیک: جراح برش‌های کوچکی را در پایین شکم ایجاد می‌کند و غده پروستات را از راه این برش‌ها بیرون می‌آورد. جراح پشت میز فرمان قرار می‌گیرد و عمل را با وسایلی انجام می‌دهد که به دستگاه مکانیکی رایانه‌ای (روبات) متصل است. دستگاه روباتیک واکنش دقیق‌تری را نسبت به حرکت دست جراح ممکن می‌کند.
• پروستاتکتومی رادیکال باز: جراح معمولاً برشی را در پایین شکم ایجاد می‌کند و پروستات را خارج می‌کند. این روش جراحی رتروپوبیک نیز گفته می‌شود.
• پروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی: جراح برش‌های کوچکی را در پایین شکم ایجاد می‌کند و وسایل خاصی را از راه این برش‌ها وارد بدن می‌کند تا بتواند پروستات را خارج کند.

مراقبت بعد از جراحی رادیکال پروستات

پس از انجام جراحی باید انتظار موارد زیر را داشته باشید:

• از داروهای ضد درد داخل وریدی استفاده می‌شود.
• پزشک از شما می‌خواهد که روز جراحی یا روز پس از آن راه بروید.
• احتمالاً روز پس از جراحی از بیمارستان مرخص می‌شوید.
• در هنگام مراجعه به خانه یک کاتتر در محل عمل قرار دارد.
• فعالیت‌های خود را باید به تدریج از سر بگیرید.
• چند روز پس از عمل قادر به رانندگی نخواهید بود.
• باید چندین بار پس از عمل به پزشک مراجعه نمایید تا مطمئن شوید که در شرایط مطلوبی هستید.
• فعالیت جنسی شش تا هشت هفته پس از جراحی امکان‌پذیر است.

عوارض جراحی رادیکال پروستات

خطرات این جراحی عبارتند از:

• عفونت مجرای ادرار
• بی‌اختیاری ادرار
• اختلال نعوظ ( ناتوانی جنسی )
• آسیب مقعد (در موارد نادر)
• تنگی مجرای ادرار یا گردن مثانه
• تشکیل کیست‌های حاوی لنف (لنفوسل)

• سرطان پروستات لوکالیزه چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-28تاریخ بروز رسانی : 1403-06-04


• درمان تارگت سرطان پروستات
  تاریخ انتشار : 1401-12-07تاریخ بروز رسانی : 1403-06-04


• سونوگرافی پروستات و کاربرد آن چیست ؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-04تاریخ بروز رسانی : 1403-05-17